Όγκοι εγκεφάλου σε ενήλικες




Στο άκουσμα ‘όγκος εγκεφάλου’ έρχεται πανικός. Πολύ περισσότερο εάν δεν υπάρχει επεξήγηση του είδους, του βαθμού και της τοποθεσίας του όγκου.

Δύο ερωτήματα εάν τεθούν και απαντηθούν ίσως τα πράγματα σε πάρα πολλές φορές να μην είναι τόσο τραγικά.

1ον . Είναι οι ‘όγκοι στον εγκέφαλο’ σήμερα, σπάνιο φαινόμενο  αλλά με καταστροφικά επακόλουθα ;
2ον . Για το νευροχειρουργό, είναι καθημερινό φαινόμενο και άρα λοιπόν απλό παιχνιδάκι ;

Παράδειγμα: Ένας τεράστιος όγκος εντός του κρανίου που καταλαμβάνει σχεδόν το 1/4 της κρανιακής κοιλότητας.

Πριν το χειρουργείο                                                                                                                       



Μετά το χειρουργείο
Παρ’ όλο που η κατάσταση του ασθενή, με τέτοια επιπρόσθετη μάζα εντός του κρανίου, σίγουρα δεν είναι και τόσο καλή (επικοινωνία και όραση), εντούτοις μετά την αφαίρεση του, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι καλοήθης, το αποτέλεσμα είναι ένα θαύμα.    
Έτσι η πρώτη γενική ταξινόμηση των όγκων εγκεφάλου, μπορούμε να πούμε είναι ο διαχωρισμός σε καλοήθεις και κακοήθεις.
Επίσης τεράστιο ρόλο παίζει η τοποθεσία του όγκου. Ορισμένες φορές, ακόμη και αν ο όγκος είναι καλοήθης είναι δυνατό να πιέζονται ζωτικής σημασίας κέντρα για την ανθρώπινη ζωή.
Έτσι μια άλλη ταξινόμηση διαχωρίζει τους όγκους σε αυτούς που βρίσκονται άνω του σκηνιδίου της παρεγκεφαλίδας και σ’ αυτούς που βρίσκονται κάτω από το σκηνίδιο. Στα παιδιά συνήθως εμφανίζονται όγκοι στον οπίσθιο κρανιακό βόθρο (κάτω του σκηνιδίου) ενώ στους ενήλικες οι όγκοι είναι ως επί το πλείστον στα ημισφαίρια του μεγάλου εγκεφάλου.
Οι όγκοι εγκεφάλου σήμερα δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Αν υπολογίσομε ότι οι όγκοι στο νευρικό σύστημα ανέρχονται στο 3,5% από όλους τους όγκους που συναντώνται στον άνθρωπο και το 92% από αυτούς είναι ενδο-κρανιακοί, το 5% ενδο-σπονδυλικοί και το  3% στα περιφερικά νεύρα, τότε γίνεται κατανοητό ότι οι όγκοι αυτοί είναι συχνό φαινόμενο.
n     40.000 περιστατικά το χρόνο με όγκους εγκεφάλου στην Αμερική
n    Περίπου τα μισά είναι πρωτογενείς και τα υπόλοιπα δευτερογενείς
n    12,000 άνδρες και 10,000 γυναίκες αναμένεται ότι θα είχαν κακοήθη όγκο το 2008
n    3,750 παιδιά είχαν διάγνωση πρωτογενή όγκο στον εγκέφαλο (καλοήθη ή κακοήθη) το 2007


n    1,4 % όλων των όγκων
n    2,45% όλων των θανάτων από καρκίνους
n    20-45% όλων των παιδιατρικών καρκίνων
Μια άλλη ταξινόμηση διαχωρίζει τους όγκους σε πρωτογενείς και δευτερογενείς. Πρωτογενείς είναι οι όγκοι που εμφανίζονται για πρώτη φορά στον εγκέφαλο ενώ οι δευτερογενείς είναι οι μεταστατικοί όγκοι όπου ο πρωτογενής αυτών είναι σε κάποιο άλλο μέρος του σώματος. Ως συνήθως οι μεταστατικοί όγκοι στον εγκέφαλο προέρχονται από :

n    Καρκίνος πνεύμονα      44%
n    Καρκίνος μαστού         10%
n    Καρκίνωμα νεφρικού
    παρεγχύματος (νεφρού)     7%
n    Παχύ έντερο                 65%
n    Μελάνωμα                     3%
n    Απροσδιόριστος           10%

Φαίνεται ότι αυξάνονται οι δευτερογενείς όγκοι εγκεφάλου έναντι των πρωτογενών.
 
n    Σε όλες τις ηλικίες είναι δυνατό να εμφανισθεί όγκος
n    2η θέση σε θανάτους από κακοήθη νεοπλασίες μέχρι τα 35 χρόνια
n    Ο δείκτης αυξάνεται στην ηλικία 6-9 χρόνων
n    1/5000 άνω των 60 χρόνων θα έχει όγκο εγκεφάλου κάθε χρόνο

Στην Ελλάδα συναντώνται

1.000 όγκοι εγκεφάλου ετησίως.
100 περιστατικά σε 1.000.000 πληθυσμού.
Από αυτούς το 50%  περίπου, είναι κακοήθεις.




Στην Κύπρο τα στατιστικά δεδομένα μας δίνουν

80-100 Περιστατικά με όγκο εγκεφάλου ετησίως.
Από αυτά τα 50% περίπου, είναι κακοήθεις.


 Για το νευροχειρουργό είναι βέβαια πιο συχνό φαινόμενο γιατί αυτή είναι η καθημερινή δουλειά του. Τώρα όσον αφορά την αντιμετώπιση, στην κάθε περίπτωση, σίγουρα θα πρέπει να υπάρχει και διαφορετική αντιμετώπιση.
Ορισμένες φορές ξέρει εκ των προτέρων ότι η έκβαση θα είναι καλή, ενώ άλλοτε ξέρει ότι είναι δυνατό μόνο να ανακουφίσει τον πάσχοντα. Όσο περισσότερο όμως μελετά το αντικείμενο τόσο περισσότερο θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα διάφορα προβλήματα που είναι δυνατό να προκαλέσει ένας όγκος εγκεφάλου.  
Τόσο στον πάσχοντα όσο και στον νευροχειρουργό θα πρέπει να επικρατεί ο νόμος του πολέμου. Άλλωστε με την εμφάνιση ενός όγκου επίκειται μία μάχη. 

n    Όσο καλύτερα ξέρομε τον εχθρό, τόσο πιο εύκολα μπορούμε να τον νικήσουμε
n    Περισσότερος φόβος - πλεονέκτημα του εχθρού

Άρα πιο λίγος φόβος για τους όγκους εγκεφάλου –
          Νίκη του πάσχοντα και του γιατρού !

Τι εννοούμε με τον όρο ‘όγκος εγκεφάλου’

Είναι οποιονδήποτε νεόπλασμα εντός της κρανιακής κοιλότητας. Χωρίς να ξέρομε την αιτία, υπάρχει μια ανεξέλεγκτη διαίρεση και πολλαπλασιασμός των κυττάρων. Αυτό μπορεί να συμβεί στον εγκεφαλικό ιστό, στα κρανιακά νεύρα εντός της κρανιακής κοιλότητας, στα αγγεία του εγκεφάλου, στις μήνιγγες, στους αδένες του εγκεφάλου (υπόφυση, επίφυση) είτε στο ίδιο το κρανίο.
Όταν οι όγκοι έχουν σαν μετάλλαξη του εγκεφαλικού ιστού μπορεί να είναι καλοήθεις και κακοήθεις. Εάν η μετάλλαξη επέρχεται στις άλλες ανατομικές υπάρξεις της κρανιακής κοιλότητας, τότε οι όγκοι ως συνήθως είναι καλοήθεις, σπάνια κακοήθεις.    
Γι αυτό ακριβώς το λόγο χρήζει περισσότερης μελέτης ο πιο δυνατός εχθρός, δηλαδή οι όγκοι που εξελίσσονται από τον εγκεφαλικό ιστό - τα γλοιώματα. Αυτοί οι όγκοι είναι στην ουσία η μετεξέλιξη του αστροκυττώματος (δηλ. οι όγκοι των αστροκυττάρων. Τα αστροκύτταρα είναι είδος κυττάρων του εγκεφαλικού ιστού). Συναντώνται περίπου σε 45% από όλους τους όγκους εγκεφάλου.
Τα Μηνιγγειώματα       15%,
Οι όγκοι υπόφυσης       12%,
Τα Νευρινώματα           8%,
Οι μεταστατικοί όγκοι 10%,
Διάφοροι άλλοι όγκοι  10%

Σε ποιές ηλικίες εμφανίζονται οι όγκοι εγκεφάλου;

n    Είναι δυνατό να εμφανισθεί σε όλες τις ηλικίες.
n    Η θνησιμότητα από κακοήθεις νεοπλασίες είναι στη 2η θέση στις ηλικίες μέχρι τα 35 χρονών.
n    Ο δείκτης θνησιμότητας αυξάνεται στην ηλικία 6-9 χρόνων
n    1/5000 άνω των 60 χρόνων θα έχει όγκο εγκεφάλου κάθε χρόνο


Ιδιαιτερότητες των όγκων εγκεφάλου

1.Σπάνια προκαλούν οι ίδιοι μεταστάσεις σε άλλα σημεία του
   σώματος
 2. Δεν έχει τόση σημασία αν είναι καλοήθεις ή κακοήθεις
 3. Μπορεί να είναι καλοήθης αλλά η θέση που βρίσκεται είναι δυνατό να προκαλεί σοβαρότατα συμπτώματα και να θέτει σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή του πάσχοντος
4. Τόσον οι κακοήθεις όσον και οι καλοήθεις χρειάζονται
     σχεδόν πάντα αντιμετώπιση

Οι όγκοι εγκεφάλου είναι μεταδοτικοί;
Παρόλο που στην ιατρική σε καμιά περίπτωση λέμε 1+1=2, εντούτοις σ’ αυτή την περίπτωση δεν είχαμε περιπτώσεις μεταδοτικότητας του όγκου εγκεφάλου.
 Γι αυτό λέμε όχι! δεν μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο είτε με άλλο τρόπο.


Αιτιολογία των όγκων

Οι δευτεροπαθείς όγκοι εγκεφάλου (μεταστάσεις) προέρχονται από όγκο που βρίσκεται σε άλλο μέρος του ανθρώπινου σώματος.
Οι πρωτοπαθείς , δεν έχει βρεθεί σε τι οφείλονται.
Είναι από παλιά γνωστό ότι η ανάπτυξή τους οφείλεται σε μεταλλάξεις στο DNA των κυττάρων του ιδίου του εγκεφάλου. Τι προκαλεί αυτές τις μεταλλάξεις δεν είναι απόλυτα γνωστό.
Μέχρι τώρα έχουν βρεθεί κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να εμφανιστεί ένας όγκος εγκεφάλου. Τέτοιος παράγοντας είναι για παράδειγμα, η έκθεση στην ακτινοβολία.
Η ιοντίζουσα ακτινοβολία (είναι αυτή που χρησιμοποιείται στην Ακτινοθεραπεία) έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί παράγοντα κινδύνου.
Άλλες μορφές ακτινοβολίας όπως πχ η ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων δεν έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί με βεβαιότητα ογκογένεση, ωστόσο οι ενδείξεις επιβάλλουν τον περιορισμό επίδρασης της.



Παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση των όγκων εγκεφάλου
1.κάπνισμα                                                                
2.ακτινοβολία                                                                 
3.μεταλλαγμένα προϊόντα                                                        
4.κληρονομηκότητα  
                                                                          https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFMN79ZXk92yzloqDq_mExbnY_1zKxC5VuPnUbStMEPvmrairgCQwZvcjdouTguq_2fgecDCFnbjQzhKxU8YT0DHtADTWtcbcmEkwlqaYuNy1gQPXVt4-KaybWVAWImQ8WhPcQLJZEliIY/s200/tumor_dees.jpg                 


     Υπάρχει κληρονομικότητα στους όγκους εγκεφάλου ;                  
                                                 
Σπάνιες μορφές όγκου εγκεφάλου όπως πχ στο σύνδρομο Recklinghausen, έχουν γονιδιακή βάση και άρα κληρονομούνται.
Στην πλειοψηφία τους, οι όγκοι εγκεφάλου είναι σποραδικά περιστατικά.

        Κληρονομικότητα

Γενετικό σύνδρομο                             Εγκεφαλικός όγκος
n    Νευροινωμάτωση τύπου 1                   γλοίωμα
n    Νευροινωμάτωση τύπου 2                   γλοίωμα, μηνιγγίωμα,
                                                                 σβάνωμα
n    Σύνδρομο Li-Fraumeni                        γλοίωμα
n    ΣύνδρομοVon-Hippel Lindau             αιμαγγειοβλάστωμα
                                                              παρεγκεφαλίδας
n    Σύνδρομο Gardener’s
n    Οικογενές γλοίωμα                              γλοίωμα
n    Οζώδης σκλήρυνση                             αστροκύττωμα


        Διάγνωση
Αρχίζοντας από τον ίδιο τον ασθενή αλλά και τους γύρω του θα πρέπει να συμβάλουν στην έγκαιρη διάγνωση του όγκου. Οι αλλαγές που είναι δυνατό να παρατηρηθούν στην συμπεριφορά και την προσωπικότητα, στον τρόπο κίνησης, εάν υπάρχουν πονοκέφαλοι, ζαλάδες, αστάθεια, αδικαιολόγητοι πολλαπλοί και καθημερινοί εμετοί. Όλα αυτά θα πρέπει να ανησυχήσουν για να ζητηθεί βοήθεια από ειδικό.
Η οποιαδήποτε επίσκεψη σε γιατρό οποιασδήποτε ειδικότητας θα πρέπει να είναι η αρχή για διάγνωση τυχόν ύπαρξης όγκου. Στοιχειώδη γνώσεις νευρολογικής εξέτασης θα πρέπει να έχουν όλοι οι γιατροί. Αν μη άλλο να μπορούν να παραπέμψουν σε νευρολόγο η νευροχειρουργό.
Έτσι η κλινική εικόνα είναι το πρώτο χειροπιαστό στοιχείο που θα μας βοηθήσει να πάμε παρακάτω.          
n    Κλινική εικόνα (νευροχειρουργός, νευρολόγος, ψυχίατρος, οφθαλμίατρος, ΩΡΛ, παθολόγος, οικογενειακός γιατρός)
n    Ακτινογραφίες: οι ακτινογραφίες παρόλο που δείχνουν μόνο οστά εντούτοις συχνά είναι πολύ βοηθητικές στο να υποψιαστούμε κάτι από τις αλλοιώσεις της υφής του κρανίου. Η αλλοίωση του τουρκικού εφιππίου. Ο αγγειακός σχηματισμός στο κρανίο είναι ένδειξη ενδοκρανιακής υπέρτασης.   
n    ΗΕΓ: Με καλή εμπειρία του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος είναι δυνατό να εντοπισθούν κάποιες εστίες μη φυσιολογικής φόρτισης του εγκεφάλου. Ακόμη και από το στέλεχος. Παρόλο που έχει γίνει συνήθεια πλέον να γίνεται ΗΕΓ μόνο σε περιπτώσεις επιληψίας, εντούτοις η καλή και έμπειρη χρήση του βοηθά πάρα πολύ τόσο προεγχειρητικά, διεγχειρητικά αλλά και μετεγχειρητικά.  
n    Αγγειογραφία : Πριν την εμφάνιση της αξονικής και μαγνητικής τομογραφίας η αγγειογράφιση ήταν το μοναδικό όπλο στη διάγνωση των όγκων. Σήμερα χρησιμοποιείται μόνο για την ενημέρωση της αγγείωσης του όγκου ώστε να βοηθηθεί διεγχειρητικά ο νευροχειρουργός. Με την εμφάνιση της αξονικής και μαγνητικής αγγειογράφισης έχει σταματήσει και αυτό.
n    Πνεύμο-εγκεφαλογράφημα: είναι η χορήγηση αέρα με σύριγγα εντός του υπαραχνοειδή χώρου μετά από οσφυονωτιαία παρακέντηση. Ο αέρας καταλαμβάνει το κοιλιακό σύστημα και με μια απλή ακτινογραφία φαίνεται κατά πόσο υπάρχει παρεκτόπιση των κοιλιών. Αυτή η μέθοδος πλέον δεν χρησιμοποιείται καθόσον προκαλεί αρκετά προβλήματα αλλά δεν είναι τόσο πληροφοριακή.
n    Αξονική τομογραφία (σκιαγραφικό)
n    Μαγνητική τομογραφία (γαδολίνιο): Τόσο η μια όσο και η άλλη βοηθούν σε μεγάλου βαθμό στη διάγνωση των όγκων εγκεφάλου σήμερα. Η μια μέθοδος συμπληρώνει την άλλη. Από τα αποτελέσματα των δύο αυτών εξετάσεων πολλές φορές μπορούμε να πούμε τι είδος όγκου έχομε μπροστά μας (ασβεστώσεις, οίδημα, κύστεις).
n    Τομογραφία μονοφωτονικής εκπομπής (SPECT)
n    Τομογραφία Εκπομπής ποζιτρονίων ( PET ): Αυτές οι δύο εξετάσεις γίνονται σήμερα σε πολύ εξειδικευμένα κέντρα, όπου ασχολούνται, ταυτόχρονα με την τακτική καθημερινή ιατρική και με την ανάπτυξη της επιστήμης.

    
  Συμπτώματα

Διάφορα συμπτώματα που είναι δυνατό να εμφανισθούν σε περιπτώσεις όγκου εγκεφάλου
• Πονοκέφαλοι  
• εμετοί 
• θόλωση της όρασης ή διπλωπία
• μούδιασμα στο χέρι ή το πόδι  
• αδυναμία στο χέρι ή το πόδι   
• δυσκολία στο περπάτημα  
• δυσκολία στην ομιλία
• επιληπτικές κρίσεις
• ενδοκρινικές διαταραχές
Όλα αυτά τα συμπτώματα όμως είναι δυνατό να εμφανισθούν και σε πολλές άλλες ασθένειες γι αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η παρουσία του ειδικού στην διαφοροδιάγνωση.

Θεραπεία (τι πρέπει να έχομε υπόψη)
Σε οποιανδήποτε θεραπεία θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η
- Ηλικία, η γενική κατάσταση του ασθενή, καθώς και το προηγούμενο ιατρικό ιστορικό του.
- Ο τύπος, η τοποθεσία και το μέγεθος του όγκου
- Επέκταση της ασθένειας σε άλλα μέρη του σώματος (δηλαδή εάν έχουν αλλοιωθεί άλλα όργανα εξ αιτίας του όγκου).
- Αποδεκτικότητα του ασθενή στα διάφορα φάρμακα, διαδικασίες και θεραπείες (αλλεργίες, τοξικότητα, ψυχολογία)  
- Τι περιμένομε από την πορεία της ασθένειας και θεραπείας ( να ανακουφίσομε, να θεραπεύσομε ή να επαναφέρομε στην φυσιολογική κατάσταση;). 
- Γνώμη και η προτίμηση του γιατρού. Παρόλο που υπάρχουν γενικές κατευθυντήριες γραμμές παγκοσμίως, εντούτοις η γνώμη και η ικανότητα του νευροχειρουργού στη δεδομένη περίπτωση είναι  σημαντική.
    
   Θεραπεία

Και όμως υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης των όγκων εγκεφάλου, τόσον επιθετικοί όσο και αμυντικοί.

n    Συντηρητική αντιμετώπιση
Σε πρώτου βαθμού 1ου βαθμού αστροκύττωμα και αν αυτό δεν προκαλεί νευρολογικά προβλήματα (εστιακά ή γενικά), είναι δυνατό να χορηγηθεί αντιεπιληπτική αγωγή, ίσως και κάποια στεροειδή και στη συνέχεια να διατηρηθεί τακτική παρακολούθηση. Ορισμένες φορές επειδή είναι δύσκολο να εξακριβωθεί εάν όντως είναι πρώτου είτε άλλου βαθμού το αστροκύττωμα, ίσως είναι αναγκαίο να γίνει στερεοτακτική βιοψία.
Σε μικρά μηνιγγιώματα και χωρίς κλινική είτε νευρολογική εικόνα δεν είναι απαραίτητο να αφαιρούνται, αφού το χειρουργείο είναι δυνατό να προκαλέσει περισσότερο τραυματισμό. Η ανάπτυξη αυτών δεν ξέρομε πως εξελίσσεται και έτσι μπορούμε να περιμένομε με περιοδικό έλεγχο του μεγέθους. Η μαγνητική τομογραφία σήμερα είναι ένα καλό όπλο για έλεγχο αφού δεν έχει ούτε και ακτινοβολία.  
Τα καβερνώματα επίσης, ορισμένες φορές, μπορεί να παρακολουθούνται εάν δεν προκαλούν πιεστικά φαινόμενα και συνεπώς δεν έχουν εστιακή νευρολογική εικόνα, αλλά και εάν με την συντηρητική αγωγή φαίνεται ότι υπάρχει σταθερή βελτίωση.  
Για όλα τα είδη όγκων φυσικά θα υπάρξει εκτενής ανάλυση της φύσης τους και του τρόπου αντιμετώπισης.

                                                                           
Contrast   Contrast  

Ένα ολιγοδενδρογλοίωμα Χωρίς εστιακά νευρολογικά συμπτώματα. Παρουσίασε επιληπτικές κρίσεις. Η συντηρητική αγωγή είναι αρκετή στο παρών στάδιο. Αντιεπιληπτικά και παρακολούθηση 3 χρόνων, χωρίς αλλοιώσεις, μαγνητική τομογραφία.
  ct0005         ct0003

Το ίδιο περιστατικό (ολιγοδενδρογλοίωμα) με αξονική τομογραφία.

            DSC00708           

Καβερνόμα μετά την αιμορραγία στη διάρκεια 5 χρόνων με συντηρητική αγωγή.
                                

n    Χειρουργική
Σε επιθετικούς όγκους είτε υποτροπιάζοντες η πρώτη θεραπεία θα πρέπει να είναι η χειρουργική. Η όσο το δυνατό μεγαλύτερη αφαίρεση αυτών των όγκων προσφέρει και περισσότερη χρονική βιωσιμότητα. Ορισμένες φορές οι όγκοι αυτοί ευρίσκονται σε σημεία ευαίσθητα του εγκεφάλου και τότε ο νευροχειρουργός θα αρκεστεί στην απλή βιοψία για να μπορέσει να συνεχίσει ο ακτινοθεραπευτής μα τη δική του θεραπεία.
Επίσης, καλοήθεις όγκοι σε μέγεθος που προκαλούν νευρολογική εικόνα είναι αναγκαίο να χειρουργούνται όπου και αν βρίσκονται. Με τα σημερινά δεδομένα (εξοπλισμένα σύγχρονα χειρουργεία, μικροσκόπιο και νευροπλοηγός) είναι προσπελάσιμοι όλοι αυτοί οι όγκοι και όπου και να βρίσκονται.

                                    
 Μεταστατικός όγκος (από έντερο). Δύο εστίες, η μία στην παρεγκεφαλίδα και η άλλη στον βρεγματικό λοβό σε βάθος. Χειρουργική αφαίρεση του όγκου στην παρεγκεφαλίδα και ακτινοθεραπεία με χημειοθεραπεία για τον όγκο στον βρεγματικό λοβό.

  02102009260              02102009262

 Αστροκύττωμα ΙV κοιλίας πρώτου βαθμού. Πρόκληση υδροκεφαλίας. Αφαίρεση και τοποθέτηση παροχέτευσης (κοιλιο- περιτοναϊκή).

24112009282                 24112009286

Γλοιοβλάστωμα πριν και μετά το χειρουργείο. Ακολούθησε ακτινοθεραπεία.
КТдо2-1  МРТдо2-1-1  КТпо1 Интраоп-3

Χόρδομα κρανιο-σπονδυλικη περιοχή. Διαστοματική προσπέλαση με οπίσθια σταθεροποίηση. 

n    Ανακουφιστική θεραπεία                                                       
Όταν ο όγκος φαίνεται ότι είναι κακοήθης και μη προσπελάσιμος, είτε εάν υπάρχει επανεμφάνιση του όγκου σε μεγάλες διαστάσεις, είτε επίσης εάν υπάρχουν πολλαπλές μεταστάσεις στον εγκέφαλο, τότε ενδείκνυται η ανακουφιστική θεραπεία. Δηλαδή με αντι-οιδηματικά και στεροειδή, είτε παροχέτευση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, εάν υπάρχει απόφραξη και υδροκεφαλία. Επίσης χορήγηση αναλγητικών εάν υπάρχει πόνος.
Άλλες μέθοδοι θεραπείας σε όγκους εγκεφάλου είναι: 

n    Η Ακτινοθεραπεία και
n    Η Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία ως συνήθως έπεται της ακτινοθεραπείας, εκτός και εάν ο ασθενής ακολουθεί δεύτερο κύκλο θεραπείας και η ακτινοβολία δεν ενδείκνυται πλέον.
Σε ακτινοθεραπεία δεν μπορούν να υποβληθούν όλοι οι όγκοι.

n    Γονιδιακή θεραπεία
Τελευταίως έχει αναπτυχθεί και φαίνεται ότι υπόσχεται πολλά για το μέλλον η γονιδιακή θεραπεία. Είναι όμως στο στάδιο της έρευνας ακόμη, γιατί θα πρέπει να δημιουργηθούν τέτοια γονίδια που να μπορούν να κτυπήσουν τον κάθε όγκο ξεχωριστά.
 Αυτοανοσοποιητική καταπολέμηση του όγκου: Επίσης μια νέα μέθοδος θεραπείας όπου μέρος του όγκου επεξεργάζεται σε εργαστήριο, κατασκευάζονται αντισώματα για τον δεδομένο όγκο και το δεδομένο άνθρωπο και στη συνέχεια χορηγούνται στον ίδιο ασθενή με το σκεπτικό της καταπολέμησης του τυχόν υπολείμματος του όγκου. Η μέθοδος ακόμη είναι σε στάδιο ανάπτυξης με ελπιδοφόρο μέλλον.

Νευροχειρουργικές τεχνικές
-Ανοικτή χειρουργική - ακριβής αφαίρεση του όγκου χωρίς καταστροφή των εγγύς ιστών.
- Ενδοσκοπική - ακριβής τοποθέτηση ενδοσκοπίου για τοπική
  επέμβαση και αφαίρεση όγκων.
- Ακτινοχειρουργική – αφαίρεση (στην ακρίβεια καταστροφή, νέκρωση της βλάβης) χωρίς τομή (γ- knife, cyber-knife)
- Θερμοθεραπεία - τοπική θεραπεία με ραδιοσυχνότητες, laser, υπέρηχους
-  Κρυοθεραπεία - τοπική καταστροφή του όγκου με ψύξη                                              
- Χημειοθεραπεία – τοποθέτηση εντός του όγκου αργής αποδέσμευσης ετικετών (Gliadel) και τοπική έκχυση ραδιενεργών φαρμάκων
-  Ενδοαγγειακή – εμβολισμός των αγγείων που τρέφουν τον όγκο και τοπική έγχυση φαρμάκων                                 
- Ραδιοϊσότοπα - στερεοτακτική τοποθέτηση ισοτόπων ή αυλών για βραχυθεραπεία.

Εξοπλισμός ενός χειρουργείου για νευροχειρουργικές εγχειρήσεις
Τι χρειάζεται σήμερα η αίθουσα του χειρουργείου για να είναι σύγχρονη;
n    Ειδικό νευροχειρουργικό τραπέζι με τηλεχειριστήριο ώστε χωρίς να ενοχλείται ο χειρουργός να υπάρχει η δυνατότητα αλλοίωσης της θέσης του ασθενή κατά την ώρα της εγχείρησης.
n    Ειδική καρέκλα του χειρουργού και βοηθού: λαμβάνοντας υπόψη την διάρκεια των νευροχειρουργικών επεμβάσεων αλλά και την σταθερότητα που θα πρέπει να έχει το χέρι του νευροχειρουργού, είναι αναγκαίο να υπάρχει ειδική καρέκλα αυτόματης ρύθμισης με υποστήριξη του αντιβραχίονα 
n    Σύγχρονο μικροσκόπιο με τρισδιάστατη οθόνη αλλά και δυνατότητα καταγραφής της πορείας του όλου χειρουργείου. Το μικροσκόπιο αυτό είναι εύκολο στη χρήση και η μετακίνηση του πολλές φορές γίνεται με το στόμα είτε με ομιλία. Χορήγηση σκιαγραφικού διαχωρίζει μέσω του μικροσκοπίου, οπτικά το φυσιολογικό εγκεφαλικό ιστό από τον όγκο.     
n    Ακτινοσκοπικό: σε ορισμένες προσπελάσεις είναι χρήσιμο το ακτινοσκοπικό μηχάνημα για εντοπισμό της κατεύθυνσης και της πορείας του χειρουργού όπως οι προσπελάσεις στο εφίππιο και την κρανιο-σπονδυλική περιοχή.
n    Νευροπλοηγό: Η τελευταία λέξη στην νευροχειρουργική. Ανά πάσα στιγμή βοηθά τον χειρουργό να καθορίσει την πορεία του και τα υπολείμματα του όγκου.    
n    Διεγχειρητικό υπέρηχο: ο υπέρηχος αυτός χρησιμοποιείται σε περιοχές όπου υπάρχουν αγγεία, ώστε να διαφανεί κατά πόσο είναι κλειστά η όχι.
n    Απορρόφηση: Μια σύγχρονη απορρόφηση βοηθά ώστε να διατηρείται το χειρουργικό πεδίο καθαρό ώστε να υπάρχει συνεχής και ευκρινής ορατότητα. Υπάρχει επίσης η υπέρηχος απορρόφηση όπου μπορεί να διασπά και να απορροφά ταυτόχρονα.   
n    Σύγχρονη διαθερμία: Η διαθερμία είναι το εργαλείο που χρησιμοποιείται κατά την διάρκεια του χειρουργείου ώστε να υπάρχει πιο λίγη αιμορραγία, καίοντας και κολλώντας τα αγγεία. Οι σύγχρονες διαθερμίες είναι απευθείας ενωμένες με φυσιολογικό ορρό (νερό) ώστε να μην κολλούν αλλά και για να κρατούν μια φρεσκάδα και υγρότητα στους ιστούς. Επίσης δε, στις σύγχρονες διαθερμίες ανήκουν και αυτές που λειτουργούν με ραδιοσυχνότητες. Αυτές προκαλούν τη πιο λίγη νέκρωση στον εγκέφαλο. 
n    Σύγχρονοι κρανιοτόμοι με την βοήθεια των οποίων χωρίς κλυδωνισμό του εγκεφάλου μπορεί να διεκπεραιωθεί η κρανιοτομή, οποιονδήποτε διαστάσεων, κάτω από την οποία θα αφαιρεθεί ο όγκος. Με αυτό τον τρόπο μπορεί στη συνέχεια να επανατοποθετηθεί το αφαιρεθέν οστού.  
n    Πληθώρα μικροχειρουργικών εργαλείων: τα περισσότερα από αυτά τα εργαλεία είναι ορατά στην άκρη τους μόνο κάτω από το μικροσκόπιο. Άλλωστε και η κατασκευή τους γίνεται κάτω από το μικροσκόπιο.
n    Εξειδικευμένο προσωπικό : Το προσωπικό θα πρέπει να αναβαθμίζεται με συνεχή εκπαίδευση τόσο από τους γιατρούς που χειρουργούν εκεί, όσο και σε συνέδρια.
                                                        



  brain_tumorsΜια εικόνα του εγκεφάλου με σχηματική παράσταση της τοποθεσίας των διαφόρων που είναι δυνατό να υπάρξουν.

Πρόγνωση
Αν είναι δυνατό να προβλέψομε την έκβαση των  διαφόρων όγκων εγκεφάλου θα πρέπει να δούμε τους πιο κάτω πίνακες.

Υπότυπος
Βαθμός ή τύπος
         Πρόγνωση
Αστροκύττωμα
Πιλοκυτταρικό
         Καλή  

Χαμηλής διαφοροποίησης
            Καλή

Αναπλαστικό
           Φτωχή

Γλοιοβλάστωμα
     Πολύ φτωχή
Ολιγοδενδρογλοίωμα
Χαμηλής διαφοροποίησης
            καλή

Αναπλαστικό
            φτωχή
Επενδύμωμα
Χαμηλής διαφοροποίησης
             καλή

Αναπλαστικό
           Φτωχή
Κωναρίου
Κατά περίπτωση

Υποφυσιακοί

    Συνήθως καλή
Λεμφώματα
Υψηλής διαφοροποίησης
          Φτωχή
Μηνιγγιώματα

   Συνήθως καλή
Σβανώματα
Καλοήθης 
         Καλή
Σεμινώματα
Τερατώματα
         Καλή
Εμβρυϊκοί
Μυελοβλάστωμα
         Καλή







         Πρόγνωση


           Άψογη






            Καλή
Ιστολογική σύνθεση
Συχνότητα εμφάνισης επί  %
Διάρκεια ζωής
ελάχιστο
Διάρκεια ζωής       μέγιστο
Γλοιοβλάστωμα
55
6-10 μήνες
5 χρόνια
Αστροκύττωμα
34,4
        --
     --
Πυλοκυτταρικό αστροκύττωμα
2,4
        --
Άνω των 12 χρόνων
Ινωματώδης                           πρωτοπλασματικό αστροκύττωμα         
20.0
Μέχρι 5 χρόνια
Άνω 6-8 χρόνια
Αναπλαστικό αστροκύττωμα
12
Μέχρι 2 χρόνια
Άνω των 5 χρόνια
Ολιγοδενδρογλοίωμα
3,8
Μέχρι 5 χρόνια
Άνω των 10 χρόνων
Επενδύμωμα
3,6
Μέχρι 6 χρόνια
Άνω των 8 χρόνων
Μεδουλοβλάστωμα
3,2
Μέχρι 3 χρόνια
?

           Φτωχή


     Πολύ φτωχή


            καλή


            φτωχή


             καλή


           Φτωχή



Υποφυσιακοί

    Συνήθως καλή
Λεμφώματα
Υψηλής διαφοροποίησης
          Φτωχή


   Συνήθως καλή


         Καλή


         Καλή


         Καλή